Onderzoek RIVM bevestigt: suikerinname door frisse dranken in Nederland daalt snel

De totale suikerinname is in de periode 2019-2021 met 10,2% gedaald; dat is voor het grootste deel dankzij de daling van het suikergehalte in niet-alcoholische dranken.

Nederlanders krijgen steeds minder suiker binnen via non-alcoholische dranken, zo blijkt uit vorige week gepubliceerde Voedselconsumptiepeiling 2019-2021 (VCP) van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het aandeel suiker dat wordt geconsumeerd via koek, snoep en zuivel is daarentegen nagenoeg gelijk gebleven, zo blijkt uit hetzelfde onderzoek. De door het RIVM gepubliceerde cijfers roepen nog meer vragen op over de op handen zijnde verhoging van de belasting op juist - en uitsluitend - de non-alcoholische dranken.

“De door het RIVM gepubliceerde cijfers laten zien dat de inspanningen van de frisse dranken-sector om Nederlanders bewuster en gezonder te laten consumeren het gewenste resultaat hebben. Uit de nu gepubliceerde cijfers blijkt dat niet-alcoholische dranken in de periode 2019-2021 verantwoordelijk waren voor 15% van de suikerinname in ons land. In de periode 2012-2016 was dit nog 25%”, zegt Taco Juriaanse, directeur van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS). “De bijdrage van niet-alcoholische dranken aan de suikerinname is in deze periode dus met 31% gedaald. Dit is in lijn met ons commitment aan het Nationaal Preventieakkoord dat wij in 2018 als sector hebben ondertekend.” Ter vergelijking: suiker- en snoepgoed, koek en gebak dragen samen voor 25,8% bij aan de suikerinname, een cijfer dat de afgelopen jaren slechts enkele procenten is gedaald. 

Het RIVM publiceert de resultaten van de Voedselconsumptiepeiling op een opvallend moment. Juriaanse: “Op 1 januari 2024 gaat de verbruiksbelasting op non-alcoholische dranken met 196% omhoog. Staatsecretaris Van Rij blijft erbij dat hij deze belastingverhoging invoert om een gezonde levensstijl te stimuleren, maar de nu gepubliceerde cijfers bevestigen wat wij al langer zeggen: deze maatregel schiet tekort, is ondoordacht en ineffectief. Zo blijven suiker- en snoepgoed, koek en gebak buiten schot, terwijl deze categorie voor meer dan een kwart bijdraagt aan suikerinname. Nog eens een vijfde van de suikers krijgen mensen binnen via zuivel. En juist die twee groepen producten boeken volgens de door het RIVM gepubliceerde cijfers weinig vooruitgang als het gaat om het verkleinen van hun aandeel in de suikerinname van de Nederlandse consument.”

Juriaanse en FWS zijn niet de enigen die ageren tegen de manier waarop deze taks nu is uitgewerkt. Zo is er veel verzet vanuit de ambachtelijke fruittelers, producenten van plantaardige zuiveldranken en van verschillende maatschappelijke organisaties. “Natuurlijk zijn dat dat partijen met een bepaald belang”, zo erkent Juriaanse, “net als wij dat als branchevereniging hebben. Maar zowel de Tweede als de Eerste Kamer hebben zich recent in meerderheid verzet tegen de maatregel in deze vorm. En dan komt het RIVM nu met deze cijfers! In onze optiek kan de Staatssecretaris niet anders doen dan haast maken met de invoering van een brede suikertaks, waarbij naar alle producten met veel suiker worden belast. Dat gaat dan om frisdranken, maar ook om koek, snoep, chocolade en zuiveldranken. Dan zorg je over de hele breedte voor het terugdringen van overmatige suikerinname en hoef je geen excessieve tarieven op één productgroep te hanteren.”